1. Салыктардын жана социалдык фондго чегерүүлөрдүн кескин кыскарышы

Бул кадам дүйнөнүн көптөгөн өлкөлөрүндө өзүнүн эффективдүүлүгүн көрсөттү. Атап айтканда, Дубайда (БАЭ) бул кадам, бизнести каттоонун жеңилдиги менен коштолуп, тышкы жана ички инвестициялардын агымын тездетүүгө алып келди. Учурда КНСтин жана социалдык фондго чегерүүлөрдүн ставкасы Кыргызстандын чакан жана орто бизнеси үчүн негизги тоскоолдуктардын бири болуп саналат. Ошол эле учурда, 2019 -жыы Соцфонддун жылдык чыгымы 54 миллиард сомго жакын болду. Биздин мамлекет ошол эле  Кумтөр долбоорунан түшкөн кирешелерди колдонуу менен социалдык фондго чегерүүлөрдүн ставкаларын төмөндөтүү үчүн реформаларды камсыздандыруу боюнча жылдык резервди түзө алмак.

Мындай реформалардын мисалы 2006-2008-жылдары Грузияда болгон. Ошентип киреше салыгынын жана социалдык фондго чегерүүлөрдүн бириккен ставкасы ушул жылдары болжол менен 40% дан 20% га чейин төмөндөдү. Ошол эле учурда өлкөнүн бюджетине чегерүүлөр  ишкердүүлүктүн өсүшүнө байланыштуу көбөйдү.

       2.      Билим берүүнүн сапаты

2019 -жылдын аягына карата Аламүдүн районунда 36 орто мектеп бар. Бул мектептерде билим берүүнүн сапаты абдан айырмаланып турат. Эгерде биз ЖРТнын орточо упайын алсак, анда райондогу жеке менчик мектептерде ал 163 баллга жетиши мүмкүн, ал эми кээ бир мамлекеттик мектептерде 87 баллга чейин төмөндөйт. ЖКнын мүчөсү катары, ЖРТ көрсөткүчү жогору болгон мектептердин тажрыйбасын райондун ар бир мектебине таратуу долбоорун көтөрүп чыгам. Мисалы, жалпы билим берүүчү мектептердин тажрыйбасын колдонуу менен (мисалы, Бишкектеги №61 мектеп-лицейи же Кара-Балтадагы №6 мектеп-гимназиясы), биз республиканын 40 районунда ушундай мамлекеттик мектептерди уюштура алабыз. Мен  болгон көйгөйлөрдү чечүү үчүн өз убагында чараларды көрүү  максатында ЖРТ көрсөткүчү төмөн болгон мектептерди көзөмөлдөө боюнча абдан көңүл бурам.

Жогорку билим берүү жаатында биздин Өкмөт Грузиянын тажрыйбасын колдоно алат, мында мамлекеттик каржылоо университеттерге түздөн -түз эмес, студенттерге түздөн -түз, ал окууга өткөн университетте окуу баасынын негизинде же  мамлекеттик бюджеттеги акчанын жеткиликтүүлүгүнүн негизинде берилет. Бул кадам биздин өлкөдөгү мамлекеттик университеттердин ортосундагы атаандаштыкты күчөтүү менен бирге билим берүүнүн сапатын жакшыртмак. Мисалы, 2019-жылга карата Гурзия БУУнун билим деңгээлинин индекси боюнча өлкөлөрдүн рейтингинде,  Япония, Сингапур жана Франциядан да жогору, 26-орунда турган,  (https://gtmarket.ru/ratings/education-index). Ал эми Кыргызстан бул рейтингде 70 -орунду ээлейт.

3. Өкмөттү көзөмөлдөө

Санарип анализ боюнча билимимди жана көндүмдөрүмдү колдонуп, айрым министрликтердин жана бүтүндөй Өкмөттүн баалоосунун объективдүүлүгүн жана эффективдүүлүгүн жогорулатууга олуттуу салым кошууну пландап жатам.

Ошентип, улуттук статистикалык комитеттин маалыматтарынын негизинде графикалык түрдө маалыматтарды чогултууга жана талдоого жана тез жыйынтыктарды чыгарууга болот. Төмөндө 2018 -жылы Кыргыз Республикасынын мамлекеттик органдарынын коомдук кеңештеринин конференциясы үчүн Өкмөттү баалоо боюнча сунушум менен кененирээк тааныша аласыз.

Өкмөттүн толук көлөмүн баалоо үчүн, биз жан башына ИДПны АКШ долларында колдонсок болот.

4. Тургундарды канализацияга кошуу жана таштандылардын абалын жакшыртуу

Шаарга жакын болгону менен канализация көйгөйү Аламүдүн районунда узак убакыт бою чечилбей келет.   Жергиликтүү калктын септиктерди колдонушу жергиликтүү жер астындагы суунун сапатына жана анын натыйжасында ден соолугубузга өтө терс таасирин тийгизет.

Аламүдүн районунда жана Чүй облусунда таштандыларды ыргытуу жана  сактоо көйгөйү күнүмдүк маанилүү көйгөйлөрдүн бири. Таштандыларды сапаттуу иштетүүнү киргизүү менен биз бүт региондогу экологиялык абалды бир топ жакшырта алабыз.

       5.   Энергиянын альтернативдүү булактары жана абанын сапаты

Кыш мезгилинде Аламүдүн районунда абанын сапаты начар. Жеке сектордо көмүрдүн  жагылышы, ошондой эле  ЖЭБден чыккан түтүндүн терс таасири абанын катуу булганышына жана натыйжада ден соолугубуздун начарлашына алып келет. Өкмөт жана ЖК, учурда азайып бараткан көмүрдөн же суудан алынган энергияга салыштырмалуу күн нурунан алынган энергиянын пайдалануунун наркынын эффективдүүлүгүнө жана экологиялык жактан таза болушуна тийиштүү талдоо жүргүзүшү керек. Мен ЖКга өткөн учурда, Кыргызстанда жана өзгөчө Аламүдүн районунда альтернативдүү энергия булактарын илгерилетүүгө көмөктөшүү үчүн бардык чараларды көрөм.