Шайлоо алдындагы программасы

«Күчтүү мамлекет, татыктуу жашоо, акылдуу экономика»

Менин миссиям

Парламенттик күн тартибин элдин реалдуу муктаждыктары менен байланыштыруу: бизнес, саламаттык, билим берүү, жолдор, жумуш, турак жай жана коопсуздук.
Муну үч негизги курал аркылуу ишке ашыруу: акылдуу технологиялар, адилеттүү эрежелер жана натыйжа үчүн жоопкерчилик.

1) Стратегиялык приоритеттер жана принциптер

1. IT-технологияларды өнүктүрүү — өлкөнүн санариптик секириги

• Улуттук IT-парктарды түзүү (салык жеңилдиктери менен), жогорку окуу жайлардын базасында технополистер, гранттык программалар.
• «Жылына 1000 мектептик программист» программасы жана ар бир облустук борбордо «IT-лицей».
• Киберкоопсуздукту улуттук коопсуздуктун бир бөлүгү катары өнүктүрүү.

2. Жаштар — келечек бул жерде

• «Жаштар+» программасы: билим берүү, АКШ жана Европа өлкөлөрүндө тажрыйба алуу.
• Стартаптар үчүн жеңилдетилген насыялар, спорт жана маданиятты колдоо.

3. Арзан турак жай — блогу менен курулган үйлөр

• Өндүрүштүк турак жай куруу программасы (модулдук блогу бар үйлөр): тез, сейсмого туруктуу, энергияны үнөмдүү.
• Мугалимдерге, дарыгерлерге жана жаштарга 20 жылга 7–9% менен ипотека; курулуш материалдарын жергиликтүү өндүрүшкө өткөрүү.
• Университеттерде жатакана-кампустар, жаш үй-бүлөлөр үчүн жеткиликтүү ижара.
• Автокөлүксүз аянттар, балдар жана спорт аянтчалары, «жашыл» короолор.

4. Түндүк–Түштүк темир жолу

• Түштүк менен Түндүктү бириктирген темир жол: этап-этабы менен куруу, концессия жана мамлекеттик-жеке өнөктөштүк, эл аралык каржы институттарын тартуу.
• Темир жолдун боюнда логистикалык хабдар жана өнөр жай зоналары.
• Жүк жана жүргүнчү ташуу агымдарын көбөйтүү: логистиканы арзандатуу, жаңы жумуш орундарын түзүү.

5. Өкмөттүн ачыктыгы жана жоопкерчилиги

• «Ачык бюджет» жана «Ачык сатып алуулар»: ар бир тендерге, келишимге жана актка онлайн жеткилик.
• Маалымат берүүчүлөрдү коргоо жөнүндө мыйзам; тендердик кутум үчүн кылмыш жоопкерчилиги.
• Парламенттик KPI-көзөмөл: ар бир мыйзам натыйжа көрсөткүчтөрү жана мөөнөттөр менен.

2) Медицина — Саламат эл, күчтүү мамлекет

Мыйзам долбоорлору жана демилгелер:

• Биринчи звенону модернизациялоо боюнча улуттук программа (Family Doctor 2.0).
• Ар бир жаран үчүн «Электрондук медициналык карта»; «айыл-клиника» телемедицина системасы.
• Аймактардагы дарыгерлер үчүн стимулдар: кызматтык турак жай, кошумча төлөмдөр, социалдык пакет, мамлекет эсебинен окуу жана милдеттүү иштөө.
• Онкология жана жүрөк-кан тамыр ооруларына скрининг — «Дарыгер айылга» мобилдик комплекстери.

Долбоорлор:

• ЦСМ жана межрайондук оорукаларды капиталдык ремонттон өткөрүү жана жабдуу.
• Түштүктө онкоскрининг борборун ачуу, санитардык авиация (мамлекеттик-жеке өнөктөштүк).

Көрсөткүчтөр (мандат аягына чейин):

• 100% электрондук карталар; 70% тобокел тобуна скрининг жүргүзүү; айылдык медицинадагы кадрдык тартыштыкты 50% кыскартуу.

3) Билим берүү — Балдарыбыздын келечегине инвестиция

Мыйзам долбоорлору жана демилгелер:

• «Мугалим — улуттун сыймыгы»: базалык айлыкты жогорулатуу, айыл мугалимдерине кошумча төлөм, кызматтык өсүү системасы.
• Билим берүү инфраструктурасы: жаңы мектептер жана бала бакчалар, коопсуз чөйрө, спорт залдар.
• 3–4-класстан баштап информатика, робототехника, медиасабаттуулук; жумшак жана санариптик көндүмдөргө басым.
• Стипендия жана гранттар: жыл сайын 1000 грант (КР + чет элдик өнөктөштөр).
• Кесиптик билим берүү: ширетүүчүлөр, электриктер, аграрийлер, программисттер — ишкерлер менен дуалдык окутуу.

Долбоорлор:

• Сокулук районундагы мектептерди компьютердик класстар жана интернет менен камсыз кылуу; мультимедиялык кабинеттер.
• Кошумча билим берүү борборлору: спорт, музыка, чыгармачылык, дебат клубдары.

Көрсөткүчтөр:

• 100% мектептерде туруктуу интернет; 20 миң окуучу STEM кружокторунда; бала бакчаларда 5 миң жаңы орун.

4) Жолдор жана транспорт — Эл менен региондорду бириктирүү

Демилгелер:

• Максаттуу «Жол фонду»: «ар бир тыйын — бир метр сапаттуу жол».
• «Мектепке коопсуз жол» программасы: белгилер, сызыктар, «жол тосуучу полицейлер», аялдамалар.
• Көчө жарыктары, тротуарлар куруу.
• Жаңы автобус каттамдары, алыскы айылдарга «социалдык маршруттарга» субсидия берүү.

5) ТКЖ жана канализация — Тазалык, ыңгайлуулук, саламаттык

Демилгелер жана долбоорлор:

• Суу түтүктөрүн жана канализацияларды оңдоо/куруу (ГЧП + эл аралык каржы уюмдары).
• Ар бир айылга таза суу: суу тазалоо станциялары, скважиналар, сууну эсепке алуу системасы.
• Таштандыларды сорттоо жана кайра иштетүү пункттары; санитардык көзөмөл жана экологиялык билим берүү.
• «Ачык тарифтер»: онлайн калькулятор, коомдук кеңештер.
• «Таза үй — таза район»: ишембиликтер, жашылдандыруу, короолорду көрктөндүрүү.

6) Газдаштыруу жана экология — Ар бир үйгө жылуулук жана таза аба

Демилгелер:

• Сокулук районун газдаштыруу; альтернативалуу энергияны өнүктүрүү (пеллет, биогаз, күн коллекторлору).
• Турак жайлардын энергия натыйжалуулугу программасы (жылуулоо, жылуулук эсептегичтер).
• «Жашыл Кыргызстан»: токой отургузуу, булактарды коргоо, мектептерде экотоптор.

7) Ишкердик жана айыл чарба бизнеси — Ар бир үйгө жумуш жана молдук

Мыйзамдар жана чаралар:

• Фермерлерге жеңилдетилген насыялар, тамчылатып сугарууга субсидия, кургакчылык жана үшүккө каршы агростраховка.
• Экспорт акселератору: стандарттар, таңгактоо, логистика (муздаткыч чынжырлар).
• Кооперативдер жана кайра иштетүү (жемиш, жаңгак, бал, сүт); лабораториялары бар агрохабдар.

8) «Антимигрант» программасы — Жумуш орундарын четте эмес, үйдө түзүү

(Так аталышы: «Мажбурлап миграцияга каршы программа»)

Чаралар:

• Райондордо 100дөн ашык кичи жана орто ишканаларды түзүү: жеңил өнөр жай, кайра иштетүү, курулуш материалдары.
• Транспорттук түйүндөрдө өнөр жай парктары; жер жана коммуналдык кызматтар үчүн жеңилдетилген ижара.
• Кесиптик окутуу жана кайра даярдоо борборлору; «Жаштар ишке!» программасы — стажировка, волонтёрдук, лидерлик.
• Аял ишкерлерди жана үй-бүлөлүк бизнести колдоо (микрофинансылык жардам жана насаатчылык).

9) Социалдык адилеттик жана коопсуздук — Мамлекет элди коргошу керек

Демилгелер:

• Аз камсыз болгон жана көп балалуу үй-бүлөлөргө даректүү жардам; индексацияланган жөлөкпулдар.
• «Коррупцияга нөлдүк чыдамкайлык»: электрондук сатып алуулар, ири долбоорлорго аудит, бенефициарлардын реестри.
• Аялдар менен балдарды коргоо: кризистик борборлор, коргоо ордерлери, полиция жана сот үчүн атайын даярдык.
• «Тынч айыл»: видеокөзөмөл, көчө жарыктары, аксакалдар катышкан жаштар патрулдары.

Жыйынтык

Мен парламентке мамлекеттин «оюн эрежелерин» өзгөртүү үчүн барам:
мамлекетти санариптештирүү, өндүрүштүк турак жай курулушун баштоо, Түндүк–Түштүк темир жолун куруу, жаштарга жумуш жана келечек берүү.

Бакыт Аманбаев — акылдуу экономика жана адилеттүү эрежелердин үнү.