- Жасалма мөңгүлөрдү тоңдуруу жана өстүрүү.
Дүйнөдө мөңгүлөрдүн тездик менен эришинен улам суу тартыштыгы күчөп жатат. Бул көйгөйдү чечүү үчүн жасалма мөңгүлөрдү жаратуу сунушталат.
Негизги чаралар: дрондор аркылуу карагай, кайың, арча, беде сыяктуу өсүмдүктөрдү себүү; өсүмдүктөрдүн тамырлары аркылуу жер кыртышын бекемдөө; сууну үнөмдүү пайдалануу; жаштарды экологиялык долбоорлорго тартуу. Бул долбоор экология менен экономиканын өнүгүшүнө өбөлгө түзөт.
- Смог жана абанын булганышына каршы күрөш
Смог – элдин ден соолугуна терс таасир тийгизип жаткан олуттуу экологиялык көйгөй.
Сунуштар:
- көмүр чыккан карьерлерди тазалоо жана зыяндуу калдыктарды жууп, зыянсыздандыруу системасын киргизүү;
- күн энергиясын колдонгон айнек түтүкчөлөр аркылуу үйлөрдү жылытуу системасын өнүктүрүү;
- күн панелдерин өндүрүүнү жана колдонуу аймагын кеңейтүү.
Бул чаралар абанын булганышын азайтып, калктын жашоо сапатын жакшыртат.
- Айыл чарбадагы азык-түлүк коопсуздугу жана экология
Чет өлкөдөн келген химиялык жер семирткичтер жерге жана суу жаныбарларына зыян келтирүүдө.
Чечүү жолдору:
- мал кыктарын жана майда малдын (кой, эчки) жүнүнөн экологиялык гранулдук жер семирткичтерди өндүрүү системасын түзүү;
- айыл чарбаны жана жергиликтүү өндүрүштү колдоо максатында эң төмөн пайыздагы жеңилдетилген кредиттерди берүү.
Бул чаралар жердин түшүмдүүлүгүн сактап, экологиялык таза азык-түлүк өндүрүүгө шарт түзөт.
- Мектептерге жаңы методикаларды киргизүү
Билим сапатын жогорулатуу максатында мектептерге жаңы пайдалуу сабактарды киргизүү сунушталат:
- жол кыймылынын коопсуздугу боюнча сабактарды окутуу;
- аскерге чейинки даярдык сабактарын көбөйтүү жана мекенге болгон сүйүүнү күчөтүү;
- ыйман жана укук сабактарын киргизүү.
Бул иш-чаралар тарбиялуу, билимдүү жана жоопкерчиликтүү жарандарды калыптандырууга өбөлгө болот.